güney ukrayna taarruzu ne demek?

</ref>

1 | savaşan2 = | güç2 = Bilinmiyor | komutan1 = Vladimir Putin
Mihail Mişustin
Valeri Gerasimov
Gennadi Jidko
Oleg Salyukov
Nikolay Yevmenov

Zaur Dimayev 2
Andrey Mordviçev (Ukrayna iddiasına göre öldürüldü)3
Yakov Rezantsev (Ukrayna iddiasına göre öldürüldü)4 | komutan2 = Volodimir Zelenski
Denis Şmihal
Valeriy Zalujni
Oleksandr Sırski
Serhiy Kotenko 5
Vitaliy Nevinsky6
Vyacheslav Dimov7 | birlik1 = Bkz. savaş düzeni | resim = 2022 Kherson-Mykolaiv Offensive.png | resim_boyutu = 300px | başlık = Mart 2022'de Herson Oblastı'ndaki Rus işgali altındaki toprakların ve askeri ilerlemelerin bir haritası | birlik2 = Bkz. savaş düzeni | güç1 = 13.000 (Mart 2022)8
20.000-25.000 (Ağustos 2022)9 }} Güney Ukrayna Taarruzu, 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı istilası sırasında devam eden bir taaruzdur. Rusya Silahlı Kuvvetlerinin, Rus işgali altındaki Kırım'daki üslerinden, Güney Ukrayna'daki Herson Oblastı, Mıkolayiv Oblastı ve Zaporijya Oblastı'na yönelik saldırısıdır.10 24 Şubat'ta Rus kuvvetleri Ukrayna Silahlı Kuvvetleri ile çatışmaya girdi.11

Güney Taarruzu'nun unsurları, Doğu Ukrayna Taarruzu'nun unsurlarıyla birleşerek Mariupol şehrini ortaklaşa kuşatıp bombaladı. Aylar süren kuşatma sonrası şehir düştü.

Arka plan

2014 yılındaki Onur Devrimi'nin ardından Rusya, Kırım Yarımadası'nı ilhak etti.1213 Fiili yönetim altında, Rus birlikleri, devrimden sonraki sekiz yıl boyunca Kırım'ı işgal etmişti. Yarımadadaki Rus askeri varlığı, 2021-2022 Rusya-Ukrayna krizi sırasında 10.000'den fazla ek askerle arttı.14

24 Şubat'ta Rus kuvvetleri, Kuzey Kırım Kanalı'nın kontrolünü ele geçirdi ve Kırım'ın 2014'ten beri kesilen Dinyeper'den su alımına izin verdi.15 26 Şubat'ta Mariupol Kuşatması, taarruz doğuya doğru ilerlerken başladı ve cepheyi Donbas'taki ayrılıkçıların elindeki bölgelere bağladı.1617 Yolda, Rus kuvvetleri Berdyansk'a girdi ve şehri ele geçirdi.18 1 Mart'ta Rus kuvvetleri Melitopol ve diğer yakın şehirlere saldırdı.19 Melitopol Belediye Başkanı İvan Fedorov daha sonra Rus güçlerinin şehri işgal ettiğini duyurdu.20 25 Şubat sabahı Donetsk Halk Cumhuriyeti'nden (DHC) Rus birlikleri Mariupol'a doğru ilerledi ve Pavlopil köyü yakınlarında Ukrayna kuvvetlerine yenildiler.212223 Akşam saatlerinde, Rus Donanmasının Mariupol'un 70 kilometre batısındaki Azak Denizi kıyı şeridine amfibi bir saldırı başlattığı bildirildi. Bir ABD savunma yetkilisi, Rus kuvvetlerinin bu sahil başından binlerce denizci konuşlandırıyor olabileceğini söyledi.242526

Başka bir Rus kuvveti Kırım'dan kuzeye ilerledi ve Rus 22. Kolordusu 26 Şubat'ta Zaporijya Nükleer Santrali'ne yaklaştı.2728 28 Şubat'ta nükleer santralin kontrolünü ele geçirmek amacıyla Enerhodar'da bir kuşatma başlattılar.29 Çatışma sırasında tesiste yangın çıktı.30 Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEA) daha sonra temel ekipmanın hasarsız olduğunu söyledi.31 4 Mart'a kadar nükleer santral Rus kontrolüne girdi. Yangına rağmen, santralde herhangi bir radyasyon sızıntısı kaydedilmedi.32 Kırım'dan üçüncü bir Rus saldırı grubu kuzeybatıya taşındı ve burada Dinyeper üzerindeki köprüleri ele geçirdi.33 2 Mart'ta Rus birlikleri Herson'da bir muharebeyi kazandı ve Herson, istila sırasında Rusya'nın eline geçen ilk büyük Ukrayna şehri oldu.34 Rus birlikleri Mıkolayiv'e ilerledi ve iki gün sonra şehre saldırdı, ancak daha sonra Ukrayna kuvvetleri tarafından geri püskürtüldüler.35 Yine 2 Mart'ta Ukrayna kuvvetleri, 2014'ten beri DHC tarafından kontrol edilen Horlivka'ya karşı bir karşı saldırı başlattı.3637 14 Mart'ta Mariupol'da yenilenen bir füze saldırısının ardından, Ukrayna hükümeti şehirde 2500'den fazla kişinin öldüğünü iddia etti.38

18 Mart'ta Mariupol tamamen kuşatıldı, çatışmalar şehir merkezine ulaştı ve sivillerin tahliye etme çabaları engellendi.39 20 Mart'ta kentte yaklaşık 400 kişinin barındığı bir sanat okulu Rus bombalarıyla yıkıldı.40 Ruslar şehrin tam teslimiyetini talep etti fakat birkaç Ukraynalı hükümet yetkilisi bu talebi reddetti.4142 24 Mart'ta Rus kuvvetleri Mariupol'un merkezine girdi.43 Şehir yönetimi, Rusların, Odessa'nın ele geçirildiğine dair ifadeler de dahil olmak üzere, Rus zaferleri iddialarını alenen duyurarak şehir sakinlerinin moralini bozmaya çalıştığını iddia etti.44 27 Mart'ta Ukrayna Başbakan Yardımcısı Olha Stefanişına, "[Mariupol sakinlerinin] suya, herhangi bir gıda kaynağına, hiçbir şeye erişimi yok. Tüm şehrin yüzde 85'inden fazlası yok oldu" ve Rusya'nın hedeflerinin "insanlıkla hiçbir ilgisi" olmadığını söyledi.45 29 Mart'ta Emmanuel Macron ile yaptığı telefon görüşmesinde Putin, Mariupol'un bombardımanının ancak Ukrayna birliklerinin Mariupol'u tamamen teslim etmesiyle sona ereceğini belirtti.46

1 Nisan'da Birleşmiş Milletlerin (BM) hayatta kalan yüzlerce sivili 50 tahsisli otobüsle Mariupol'un dışına taşımaya yönelik kurtarma çalışması, İstanbul'da barış görüşmeleri devam ederken otobüslerin şehirden güvenli geçişini reddeden Rus birlikleri tarafından engellendi.47 3 Nisan'da, askeri işgalin birinci aşamasının sonunda Rus kuvvetlerinin Kiev'den geri çekilmesinin ardından Rusya, artan bombardıman ve Odessa, Mıkolayiv ve Zaporijya Nükleer Santrali'ne yönelik saldırılarla güney Ukrayna'ya yönelik saldırısını daha da batıya genişletti.4849

Zaman çizelgesi

Rusya'nın Güney Herson Oblastı'nı ele geçirmesi

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'da askeri harekat ilan etmesinden kısa bir süre sonra, Rus Hava Kuvvetleri Herson Oblastı'ndaki çeşitli şehirlerdeki hedeflere seyir ve balistik füzeler fırlatmaya başladı. Rus Silahlı Kuvvetleri, 2014 yılında hava desteğiyle Rusya tarafından ilhak edilen Kırım bölgeleri üzerinden Herson Oblastı'na geçti.505152 Rus Donanması, Ukrayna'nın Herson Oblastı yakınında bulunan birliklere destek sağlamasını sınırlamak ve ayrıca ticareti ve Güney Ukrayna'ya mal akışını kısıtlamak için Karadeniz'de bir deniz ablukası kullandı.53 3.30 'a kadar, Ukrayna Azak Denizi'ndeki tüm ticari gemilerini kapatmış ve 100'den fazla gemiyi limanlarda mahsur bırakmıştı.54 Akşama doğru Ruslar, Herson şehrine ulaştılar ve Ukraynalılara karşı Herson Muharebesi'ne katıldılar. Ruslar, Dinyeper Nehri'ni Antonovskiy Köprüsü üzerinden geçmeye çalıştı. Rus ordusunun ilk geçişine rağmen, Ukrayna mekanize kuvvetleri köprüyü geri almayı başardı.55

Kırım'dan ilerleyen Rus birliklerinin ilerlemesini yavaşlatmak için Perekop Kıstağı yakınlarındaki Henichesk Köprüsü'nü yok etmek için Ukraynalı bir tabur konuşlandırıldı.56 Köprüye patlayıcıları yerleştiren savaş mühendisi Vitaliy Skakun, köprüden geri çekilmek için yeterli zamanı bulamayınca mayınları patlattı, kendisini öldürdü ve köprüyü yok etti.5758 Skakun, ölümünden sonra Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski tarafından Ukrayna Kahramanı unvanına layık görüldü.59

Kırım'dan ilerleyen Rus birlikleri, Kuzey Kırım Kanalı'nın kontrolünü ele geçirdi.60 Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesinin ardından Ukrayna, Kırım'ın içme suyunun yüzde 85'ini sağlayan kanalı kapatmıştı.6162 Kırım Cumhuriyeti Devlet Başkanı Sergey Aksyonov, yerel yetkililere kanalı Dinyeper nehrinden su alacak şekilde hazırlamalarını ve ertesi gün yapılması planlanan su teminini yeniden başlatmalarını söyledi.63

25 Şubat sabahı, Rus kuvvetleri Nova Kahovka şehrini kuşattı ve ele geçirdi.64 Kuzey Kırım Kanalı'nın da blokajı kaldırılarak, 2014 yılında Rusya'nın yarımadayı ilhak etmesinden sonra, Kırım'da uzun süredir devam eden deniz blokajı etkili bir şekilde iptal edildi.6566 Rus kuvvetleri Güneydoğu Herson Oblastı'ndan Melitopol'a doğru ilerlerken, çatışmalar Zaporijya Oblastı'na yayılmaya başladı ve daha sonra Melitopol, küçük bir çatışmanın ardından ilerleyen Rus kuvvetlerine teslim oldu.6768 Günün ilerleyen saatlerinde Rus kuvvetleri Antonovskiy Köprüsü'nü tamamen ele geçirdi.69 Ukrayna kuvvetleri, şehrin kontrolünü geri almak için Melitopol'a karşı bir saldırı başlattı.70 26 Şubat'ta Herson Belediye Başkanı Igor Kolıkhaev'e göre, bir Ukrayna hava saldırısı Rusları Herson'dan çekilmeye zorladı ve şehri Ukrayna kontrolüne bıraktı.7172 Ukrayna kuvvetleri daha sonra köprüyü geri aldı.73 Ukrayna Başsavcısı İrina Venediktova, Rus kuvvetlerinin Herson'un kuzey banliyösü Zelenivka köyü yakınlarında bir gazeteci ve bir ambulans şoförünü öldürdüğünü iddia etti.74 Başka bir Ukraynalı yetkili daha sonra, Herson'un hemen güneyinde bulunan Radensk ve Oleşki kasabaları arasında bir Rus ordusu birliğinin yenildiğini iddia etti.75 26 Şubat öğleden sonra saatlerinde, 12 tank Dinyeper üzerindeki Kahovka'yı geçmeyi başardı ve Mıkolayiv'e doğru ilerlemeye başladı.76 Mıkolayiv Belediye Başkanı Vitaly Kim, kentin hazırlanmak için 5 saati olduğunu belirtti.7778 Topçu ve diğer silahlar da hazırlanmıştı ve çok yönlü bir savunma hazırdı.79

Ukraynalı bir yetkili, Rus kuvvetlerinin Zaporijya'nın güneybatısında bulunan Enerhodar şehrine doğru ilerlediğini belirtti. Şehir, Zaporijya Nükleer Santrali'ni içeriyor. Yetkili ayrıca Rusların Grad füzeleri yerleştirdiğini ve tesise bir saldırı olacağı konusunda uyardığını belirtti.80 Zaporijya Bölgesel Devlet İdaresi, Enerhodar'da ilerleyen Rus kuvvetlerinin daha sonra şehirden 30 kilometre (19 mil) uzaklıkta bulunan Bolşaya Belozerka köyüne döndüğünü belirtti.81 Rus kuvvetleri daha sonra 13.40'a kadar kıyı kentini ele geçirdi.82

Saat 18.30 civarında, tanklar şehrin eteklerindeydi ve belediye başkanı vatandaşlara evlerinde, pencerelerden olabildiğince uzakta kalmalarını emretti.83 Kısa bir süre sonra, birlikler şehre girdi ve yaklaşık 10 dakika sonra "Southern Bug" üzerinde bir savaş patlak verdi.84 Bazı haberlere göre, tanklar şehrin içinden geçti.85 Ayrıca şehirde büyük yangınların yayıldığı görüldü.86

Rus kuvvetleri Melitopol'den 25 Şubat'tan beri bir savaşın sürdüğü Mariupol'a doğru ilerledi. Bu kuvvetler kıyı şehri Prımorsk'u ele geçirdi ve Mariupol'un batısındaki Berdyansk şehrini kuşattılar.8788 Berdyansk Havalimanı'nı ele geçirdiler8990

Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, Heniçesk kenti ve Herson Uluslararası Havalimanı'nın sabah saatlerinde Rus güçlerine teslim olduğunu duyurdu.919293 Daha sonra Rus kuvvetleri Herson'un bir bölümünü kuşattı ve ele geçirdi.9495 Ukraynalı yetkililer bu iddiayı doğruladılar.96

Rus kuvvetleri, soonunda Berdyansk'a girip şehri ele geçirmeyi başardılar.9798 Devralma sırasında yerel yetkililer, bir kişinin öldüğünü ve bir kişinin de yaralandığını bildirdiler.99100 Berdyansk'ta en az sekiz Ukrayna savaş gemisine el konuldu; iki Gyurza-M sınıfı topçu botu, iki Zhuk sınıfı devriye botu, bir Sorum sınıfı römorkör (bir devriye gemisine dönüştürüldü101) ve altı küçük devriye botu. Russia Today, ikinci Zhuk sınıfı devriye botundan veya altı küçük devriye botundan bahsetmedi, ancak ele geçirilen bu gemiler arasında bir Polnocni sınıfı çıkarma gemisi, bir Ondatra sınıfı çıkarma gemisi, bir Grişa sınıfı korvet, bir Matka sınıfı füze botu ve bir Yevgenya sınıfı mayın tarama gemisi olduğunu iddia etti.102 Daha küçük teknelerden ikisinin UMS-1000 devriye botları, üçünün Kalkan-M tekneleri103 ve birinin de Adamant-315 motor yat olduğu ortaya çıktı.104

Daha sonra 27 Şubat'ta bir grup Ukraynalı Roman savaşçının Kahovka yakınlarında bir Rus tankını ele geçirdiği iddia edildi.105 Ukraynalı yetkililer, Rus kuvvetlerinin Mıkolayiv'den tamamen uzaklaştırıldığını iddia etti.106 Şehir büyük ölçüde hasar gördü.107108109 Rus güçleri gün içinde Dniprorudne'ye girmeye çalıştı, ancak protesto eden yerlilerle karşılaşınca geri dönmek zorunda kaldılar.110

Rusya'nın Kuzey Herson Oblastı, Doğu Mıkolayiv Oblastı ve Batı Zaporijya Oblastı'nda ilerlemesi

Kırım'dan kuzeye ilerleyen Rus 22. Kolordusu ile 26 Şubat'ta Zaporijya Nükleer Santrali'ne yaklaştı.111112 28 Şubat'ta nükleer santralin kontrolünü ele geçirmek amacıyla Enerhodar'da bir kuşatma başlattılar.113 Çatışma sırasında tesiste yangın çıktı.114 Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEA) daha sonra temel ekipmanın hasarsız olduğunu söyledi.115 4 Mart'a kadar nükleer santral Rus kontrolüne girdi. Yangına rağmen, santralde herhangi bir radyasyon sızıntısı kaydedilmedi.116

28 Şubat'ta Rusya Savunma Bakanlığı, Rus kuvvetlerinin Zaporojiya Nükleer Santrali'nin çevresine ek olarak Enerhodar'ı ele geçirdiğini iddia etti. Ancak Enerhodar Belediye Başkanı Dimitri Orlov, şehrin ve tesisin ele geçirildiğini yalanladı.117118 Daha sonra yerel sivillerin bir Rus konvoyunun Enerhodar'a girmesini engellediğini ve girişe barikatlar kurarak onları gitmeye zorladığını gösteren bir video ortaya çıktı.119

Ukraynalı yetkililer, Rus güçlerini Herson çevresindeki köylerden topladıkları sivilleri köprüden Herson'a geçmek için canlı kalkan olarak kullanmaya çalışmakla suçladı.120 Rus birlikleri Herson'dan Mıkolayiv'e doğru ilerledi, şehrin eteklerine ulaştı ve saat 11.00'de bir saldırı başlattı.121122 Berdyansk Belediye Başkanı Oleksandr Svidlo'ya göre, Rus güçleri kentte bir Rus askerî polis müfrezesi bırakarak şehri terk etti.123 Rus kuvvetleri, Doğu Taarruzu'na katılmak ve şehri kuşatmak için Mariupol'a doğru ilerledi.124 Rus kuvvetleri Mariupol'a ulaşarak Kırım ve Donetsk Halk Cumhuriyeti'ni birbirine bağlayan bir kara bağlantısı kurdu.125

Ukrayna basınında çıkan haberlere göre başka yerlerde, daha önce bir askeri depodan Ukrayna askeri üniformalarını çalan sabotaj ve keşif gruplarının parçası olan Rus askeri sabotajcıları, Melitopol'un kuzeydoğusundaki Tokmak'ta Ukrayna güçleriyle çatışmaya girdiler.126127128 Stratejik İletişim ve Bilgi Güvenliği Merkezine göre Ruslar, Ukrayna ordusu tarafından değil, Rus ordusu tarafından kullanılan kurşun geçirmez yelek giydikleri için belirlendiler.129130 Ukrayna, Rus kuvvetlerinin çok sayıda kayıp verdiğini ve şehrin güney banliyölerine çekildiğini iddia etti.131

1 Mart sabahının erken saatlerinde, Rus kuvvetleri batıdan Herson'a saldırmaya başladı ve Herson Uluslararası Havalimanı'ndan Mıkolayiv'e giden karayoluna doğru ilerlediler. Şehri kuşatmayı başardılar ve komşu Komişani köyüne ulaştılar.132 Günün ilerleyen saatlerinde Rus kuvvetleri Herson'a girdi.133

Melitopol Belediye Başkanı İvan Fedorov, Rus güçlerinin şehri işgal ettiğini duyurdu.134 Bir ABD Savunma Bakanlığı yetkilisi de Rus güçlerinin şehri ele geçirdiğini doğruladı.135

Rus kuvvetleri ayrıca Baştanka ve Mıkolayiv'i de bombaladı. Ukraynalı yetkililer daha sonra, büyük bir Rus konvoyunun Baştanka yakınlarında gece boyunca Ukrayna kuvvetleri tarafından saldırıya uğradığını, mağlup edildiğini ve Rusların komşu şehir Novyi Buh'a doğru geri çekilmeye zorlandığını belirtti. Saldırıda "birkaç düzine [Rus] zırhlı aracının" imha edildiğini iddia ettiler.136 Kim, operasyon sırasında Ukrayna'ya ait bir helikopterin imha edildiğini ancak pilotlarının hayatta kaldığını belirtti.137 Ukraynalı yetkililer, Rus kuvvetlerinin Enerhodar'ı kuşattığını ve bir Rus konvoyunun saat 14.00 civarında şehre girdiğini belirtti.138 Belediye başkanına göre, şehir yiyecek bulmakta zorluk çekiyordu.139

2 Mart sabahı erken saatlerde Rus kuvvetleri, şehrin merkez meydanı da dahil olmak üzere Herson'un bazı kısımlarını ele geçirdi.140 O akşamın ilerleyen saatlerinde Kolikhayev, şehri Rus kuvvetlerine teslim ettiğini ve Rus komutanının şehirde bir askeri yönetim kurmayı planladığını duyurdu.141 Rus kuvvetleri, sabah saatlerinde Mıkolayiv yakınındaki yerine Güney Bug'u geçmek için kullanılabilecek bir köprüsü olan Voznesensk'i de bombaladı. Rus paraşütçüler daha sonra kasaba yakınındaki ormanlık bir tepeye indi, zırhlı bir sütun şehre yaklaştı. Ancak 126. Deniz Piyade Tugayına bağlı kuvvetler, oraya ulaşmaya çalışırken saldırıya uğradıkları için onlara katılamadılar. Ukraynalı yetkililer tarafından 400 kişi olduğu tahmin edilen Rus birlikleri, daha sonra evlerinde bir keskin nişancı yuvası oluşturan Rakove köyünü ele geçirmeye başladı. Daha sonra, kasabanın girişine yakın bir benzin istasyonunda bir üs kurdular ve Bölgesel Savunma Kuvvetleri üssüne saldırdılar. Ancak Ukrayna kuvvetleri, kendilerine koordinatları veren yerel gönüllülerin yardımıyla geceleri topçu ateşiyle karşılık vermeye başladı.142 Bu arada Ukraynalı yetkili Anton Heraşçenko, Rus bombardımanının Mariupol'da birçok evi vurduğunu ve dört kişinin öldüğünü iddia etti.143

"MVS Banglar Samriddhi" adlı Bangladeşli bir gemi, saat 17.25'te tanımlanamayan bir füze tarafından vuruldu. Gemi, iatila başladığından beri Mıkolayiv Oblastı'ndaki Olvia limanında mahsur kalmıştı. Saldırı gemiyi ateşe verdi ve Bangladeşli bir mühendisi öldürdü.144145

3 Mart sabahı erken saatlerde, Herson belediye başkanı tarafından şehrin Rus kuvvetlerinin eline geçtiği açıklandı.146 Herson'un kuzeyinde ve Mariupol şehrinde şiddetli direniş hâlâ sürüyordu.147 Mariupol yetkilileri, 3 Mart'a kadar yüzlerce sivilin öldürüldüğünü iddia ettiler.148149 Bu arada Enerhodar'ın belediye başkanı Dmitro Orlov, büyük bir Rus konvoyunun şehre girdiğini söyledi.150 Rus kuvvetleri Zaporijya Nükleer Santrali'nin kontrolünü ele geçirmeye çalıştı. Rus bombardımanı bir idari bina ile santralin altı ünitesinden birinin alev almasına neden oldu.151152 İlk raporlar, bu süre zarfında radyasyon seviyelerinin normal kaldığını, yangının temel ekipmanlara zarar vermediğini ve personelin daha fazla hasarı önlemek için harekete geçtiğini iddia etti.153154 İtfaiye ekipleri, çatışma nedeniyle yangına ulaşamadı.155 Yerel gönüllüler ve Ukraynalı askerler, gün boyunca Rus birliklerini Voznesensk'ten püskürtmeyi başardılar, çoğunu doğuya 64 km geri çekilmeye ve diğerlerini yakındaki ormanlara kaçmaya zorladılar, on tanesi daha sonra yakalandı. Ukraynalı yetkililer, Rus kuvvetlerinin savaşta 30 araç ve 100 civarında asker kaybettiğini belirtti. Çatışmada on sivil hayatını kaybetti.156

4 Mart'ta Mıkolayiv Kent Konseyi Sekreteri Dmitro Falko, Rus güçlerinin kentin eteklerinde bazı bölgeleri ele geçirdiğini belirtti. Ukrayna kuvvetleri bu arada Mıkolayiv Havalimanı'nı geri aldı.157 Sabah, radyasyon seviyelerinde herhangi bir değişiklik olmadığını doğruladıktan sonra, Rus kuvvetleri Enerhodar ve Zaporijya Nükleer Santrali'ni ele geçirdi.158159160 Ukrayna, Moldova'nın ayrılıkçı topraklarında konuşlanmış 1400 Rus askerinin Ukrayna'ya geçmesini önlemek için Transdinyester sınırındaki bir demiryolu köprüsünü havaya uçurdu.161

5 Mart'ta Enerhodar Belediye Başkanı Dmitri Orlov, Rus güçlerinin kentin çevresini ve Zaporijya Termik Santrali'ni kontrol ettiğini, yerel yetkililerin ise kentte asayiş, sağlık ve ekonomik faaliyetleri organize edeceğini belirtti.162 Ukraynalı güçler, Rus kuvvetlerinin Huliaipole'ye gece hava bombardımanı ve hava saldırıları ile saldırdığını, ancak kasabayı başarıyla savunduklarını belirtti.163164

7 Mart'ta Zaporijya Oblastı bölgesel askeri yönetimi, 7 Mart'ta Rus kuvvetlerinin şimdiye kadar Berdyansk, Enerhodar, Melitopol, Vasilivka, Tokmak ve Polohi'yi ele geçirdiğini belirtti.165 8 Mart'ta Rus ve Ukrayna kuvvetleri Orihiv'de savaştı, Rus kuvvetleri kasabayı ele geçirdi fakat daha sonra çekilmek zorunda kaldılar.166 Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, Yılan Adası'na gündüz saatlerinde saldıran Vasili Bıkov'u Odessa yakınlarında batırdıklarını açıkladı. Sosyal medyada yayınlanan videolar, savaş gemisinin hedef alındığını gösterdi.167 Ancak, 16 Mart'ta geminin Sivastopol'a girdiği ve bariz bir hasar olmadığı görüldü.168 Ukrayna Hava Kuvvetleri, gün boyunca Herson Uluslararası Havalimanı'ndaki askeri hava üssünü vurdu, Ukraynalı yetkililer 30'dan fazla Rus helikopterinin imha edildiğini iddia etti. Ancak uydu görüntüleri, sayının daha az olduğunu gösterdi.169 9 Mart'ta Rus birlikleri liman kenti Skadovsk'a girdi. Yerel sakinlere göre, 08.45'te şehre girdiler ve protestocular tarafından uzaklaştırılmadan önce merkez meydana yerleştiler. Daha sonra, belediye meclisi binasını tahrip etmenin yanı sıra Ukrayna Ulusal Polisinin bir binasını da devraldılar. Belediye Başkanı Oleksandr Yakovlev, belediye binasından bilgisayarları aldıklarını ve siyasi miting yapılmamasını emrettiklerini belirtti.170

Sonraki gün Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Rusya'nın Mıkolayiv'e doğru Baltık Filosunun 336. Deniz Piyade Tugayının bir taburunu konuşlandırdığını bildirdi. Mıkolayiv'in kuzeybatısında, Rus ve Ukrayna güçleri Voznesensk'te çatıştı. Savaş Araştırmaları Enstitüsü, "Rus kuvvetleri muhtemelen İnhul Nehri'nin ötesine kuzeybatıya doğru ilerlemekte zorluk çekiyor" dedi.171 Ağır bombardıman akşam saatlerinde Mıkolayiv'i vurdu, birkaç yangına sebep oldu ve Vitaliy Kim şehrin kuzeyinde "Guryivka yakınlarında aktif düşman birlikleri" olduğunu bildirdi.172 Zaporijya muharebeleri sırasında, 9. Ayrı Motorlu Piyade Taburu "Vinnytsa İskitleri" Komutanı Albay Serhiy Kotenko öldürüldü.173

Çıkmaz ve Ukrayna karşı saldırıları

Vali Kim, Ukrayna kuvvetlerinin Rus birliklerini 15-20 kilometre doğuya doğru ittiğini ve teslim olmak için müzakere eden bazı birimleri de kuşattığını belirtti.174 Ukrayna güçleri, gün içinde Skadovsk Rayonu'nda iki Rus helikopterini imha ettiklerini ve pilotlardan birinin hayatta kaldığını belirtti.175 Daha sonra sosyal medyada düşen helikopterlerden birini gösteren bir video yayınlandı.176 Yakovlev daha sonra Rus güçlerinin 10 Mart'ta şehri terk edip şehrin kenar mahallelerine yerleşerek şehrin "kurtarıldığını" belirtti.177

Starukh'a göre Dniprorudne Belediye Başkanı Yevhen Matveev Rus askerleri tarafından tutuklandı. Daha önce 27 Şubat'ta bölgenin Rus istilasına karşı "canlı kalkan" protestolarına katılmıştı. Rus kuvvetleri ayrıca Herson Oblastı'nda yetkilerini dayatmaya başladı ve Nova Kahovka, Kahovka ve Tavriisk'te sınırlamalar getirdi.178

Belediye başkanına göre, öğleden sonra bir Rus kuvvetleri birliği Skadovsk'a yeniden girdi ve eteklerindeki çocuk kamplarından birine yerleşti.179

Mıkolayiv Oblastı Valisi Vitaliy Kim daha sonra Rus kuvvetlerine ait 200 aracın Melitopol'da imha edildiğini ve kuşatıldığını iddia etti.180 Ancak daha sonra Anton Herasçenko, bunun Vasilivka yakınlarında meydana geldiğini ve Ukrayna kuvvetlerinin Melitopol yakınlarında konuşlanmış 200 Rus aracını topçu kullanarak imha ettiğini belirtti. Karargahlarının da yok edildiğini sözlerine ekledi.181

Devlet Acil Servisine göre, 14 Mart'ta saat 06.00'da Snihurivka'ya Rus hava saldırısında bir sivil öldü ve beş bina hasar gördü.182 Mariupol Belediye Meclisine göre, şehrin kuşatılması sırasında 2357 sivil öldürüldü.183

15 Mart'ta Rusya Savunma Bakanlığı, Rus kuvvetlerinin Herson Oblastı'nın tüm topraklarını ele geçirdiğini belirtti.184 Ukrayna Hava Kuvvetleri daha sonra Herson Uluslararası Havalimanı'ndaki askeri hava üssünü tekrar vurdu ve çok sayıda Rus helikopterini imha etti.185

Dnipropetrovsk Oblastı Bölgesel Savunma Kuvvetleri Kurmay Başkanı Gennadi Korban, bölgenin Herson ve Zaporijya oblastlarının aksine bir Rus saldırısına hazır olduğunu belirtti. Rus kuvvetlerinin Velika Oleksandrivka, Novovorontsovka ve Arhanhelske yerleşim yerlerinde toplandığını da sözlerine ekledi.186 Bu arada Rus Donanmasının çıkarma gemileri, Ivan Gren sınıfı çıkarma gemisi Pyotr Morgunov da dahil olmak üzere üç grup halinde Odessa kıyılarına yaklaşıyordu.187 Ukraynalı yetkililere göre, gün boyunca Rus savaş uçakları ve savaş gemileri Odessa Oblastı yerleşimlerine saldırdı. Sabah saatlerinde yerleşim yerlerinden birine düzenlenen saldırıda iki kişi yaralandı.188 16 Mart'ta Ukrayna hükûmeti ayrıca kuvvetlerinin Mıkolayiv yakınlarında Herson'a karşı bir karşı taarruz başlattığını söyledi ve Posad-Pokrovske kasabasının ele geçirildiğini,189 Ukrayna'nın kasabanın kontrolünün beş gün sonra bağımsız olarak doğrulandığını iddia etti.190 Bu arada Staruh, Rus kuvvetlerinin Zaporijye-2 tren istasyonuna roketlerle saldıraral ilk kez Zaporijya kentindeki sivil bölgeleri hedef aldığını belirtti. Şehir, Mariupol'dan kaçan mülteciler için ilk güvenli liman görevi görmüştü.191 Skadovsk Belediye Başkanı Oleksandr Yakovlev, gün içinde Rus askerleri tarafından tutuklandı. Ancak birkaç saat sonra onu serbest bıraktıklarını söyledi.192 Bu arada Herson Belediye Başkanı İvan Fedorov da serbest bırakıldı. Bazı Ukraynalı yetkililer, "özel bir operasyonla" serbest bırakıldığını iddia ettiler.193194195 Ancak Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin basın danışmanı Darya Zarivnaya daha sonra Ukrayna kuvvetleri tarafından yakalanan dokuz Rus askeriyle takas edildiğini iddia etti.196

20 Mart'ta Rusya, barış görüşmelerinden çekildi ve Mariupol'u piyadelerle tamamen kuşattı ve şehrin tamamen teslim edilmesini talep etti. Zelenski yönetimi tarafından bu talep reddedildi.197 24 Mart'ta Rus kuvvetleri, istilanın ikinci aşamasının bir parçası olarak Mariupol'un merkezine girdi ve Tanrı'nın Annesinin Şefaat Kilisesi'ni ele geçirdi.198 Şehir İdaresi; Rusların, Odessa'nın ele geçirildiğine dair ifadeler de dahil olmak üzere, Rus zaferleri iddialarını alenen bağırarak sakinlerini demoralize etmeye çalıştıklarını iddia etti.199 27 Mart'ta, Rus kuvvetleri Ukrayna'yı istilasının ikinci aşamasına girerken, Ukrayna Başbakan Yardımcısı Olha Stefanişina, Mariupol'un "artık var olmadığını" ve Rusya'nın hedeflerinin "insanlıkla hiçbir ilgisi olmadığını" söyledi. Stefanişina şunları özetledi: "Onların (Mariupol sakinlerinin) suya, herhangi bir gıda kaynağına, hiçbir şeye erişimleri yok. Tüm şehrin yüzde 85'inden fazlası yok oldu."200

10 Nisan'a kadar, Ukrayna kuvvetleri önemli ilerlemeler kaydetti ve Rus ordusunu Herson çevresindeki bölgede geri iterek Osokorkivka ve Oleksandrivka'da zemin kazandılar. Ukrayna, yerel Rus hava limanlarını taciz etmeye devam ederken, Rus karşı saldırıları kaybedilen bölgeyi geri almayı başaramadı.201 Ukrayna'nın karşı saldırısı, Rusya'yı Güney Ukrayna'da savunma konumuna getirerek Herson'u güçlendirmeye ve hava savunmasını geliştirmeye odaklanmaya zorladı.202 Gerillalar ayrıca güneydeki Rus hedeflerine saldırmaya başladılar ve bir grubun Melitopol'da faaliyet gösterdiği bildirildi.203 18 Nisan'a kadar çatışmalar devam etti ve Ukrayna, 80. Hava Taarruz Tugayının Mıkolayiv yakınlarındaki bir dizi köyü geri aldığını iddia etti.204 İki gün sonra Rusya karşı saldırıya geçti ve Oleksandrivka'da küçük kazanımlar elde etti.205

1 Haziran'da Ukrayna bölge valisi Vitaliy Kim'e göre, Rus güçleri "Ukrayna ordusunun karşı saldırısından korkuyorlar" diye Herson yakınlarındaki köprüleri havaya uçurmaya başladılar.206

1 Haziran'da, Ahmet Kadirov Özel Kuvvetler Alayının 4. Taburunun komutan yardımcısı Yarbay Zaur Dimayev, Ukrayna kuvvetlerinin Zaporijya Oblastı'na bağlı Komışuvaha kasabası yakınlarında ateş açması ve askeri SUV'ini imha etmesi sonrasında korumalarından biri ile birlikte öldürüldü.207 9 Haziran'da Reuters, Ukraynalı ve İngilizlerin, Ukrayna kuvvetlerinin Herson'a karşı giriştikleri karşı saldırıda Inhulets Nehri üzerinde bir köprübaşı kurmak da dahil olmak üzere kazanımlar elde ettiğini iddia ettiklerini bildirdi.208 Bu taarruz, Ukraynalıların Temmuz ortasına kadar erken kazanımlarının bir kısmını kaybettiğini gören Davıdiv Brid çevresinde şiddetli çatışmalara yol açtı.

10 Haziran'da Ukrayna, topçu kullanarak iki Rus mevzisini vurduklarını iddia etti. İlk saldırıda Ukrayna ayrıca, biri Rus ordusundan, diğeri FSB'den olmak üzere iki Rus generalini öldürdüklerini iddia etti. Ukrayna'ya göre FSB'den gelen general, Herson bölgesinde referandum için çalışıyordu. Ukrayna'nın ikinci saldırısında Çkalove'de Suriye'den gelen savaşçıları öldürdüklerini iddia etti. Eğer doğruysa, bu Ukrayna'daki Suriyeli savaşçıların ilk raporu olacak. Rusya bu konuda yorum yapmadı.209

8 Temmuz'da Rusya'nın Birleşik Krallık Büyükelçisi Andrey Kelin, Reuters'e verdiği bir röportajda; Rusya'nın, savaşı sona erdirmek için gelecekteki herhangi bir anlaşmanın bir parçası olarak güçlerini Güney Ukrayna'dan çekmesinin pek mümkün olmadığını söyledi ve "... Geri çekildikten sonra provokasyonların başladığını ve tüm insanların vurulduğunu deneyimledim." dedi.210

12 Ağustos'ta BM Genel Sekreteri António Guterres, bir bombardımanın Zaporijya Nükleer Santrali'nin radyoaktif malzeme depolamak için kullanılan bir alanına isabet etmesinden sonra çevresinde askerden arındırılmış bir bölge oluşturulmasını istedi.211 Bu, Ukrayna'nın daha önce yaptığı ve ABD'nin desteklediği çağrıları yansıtıyor.212 Rusya, tesisi "terörist saldırılardan" koruduğunu söyleyerek bu tür çağrıları reddetti,213 ancak IAEA'dan yetkilileri ziyaret etmeye davet etti.214 Fabrikadaki işçilerden ikisi BBC'ye kısa mesaj yoluyla, personelin rehin olduğunu ve bombardımanın normal işlerini yapmalarını engellediğini söyledi.215

Ukrayna karşı taarruzu

10 Temmuz'da, Ukrayna Başbakan Yardımcısı ve Geçici İşgal Altındaki Toprakların Yeniden Entegrasyonu Bakanı İrina Vereşçuk, Herson bölgesindeki sivilleri, yaklaşan bir Ukrayna karşı taarruzu öncesinde tahliye etmeye çağırdı, ancak saldırının ne zaman başlayacağını söylemedi. Herson şehrinde hala kaç kişinin yaşadığı bilinmiyordu.216 Aynı gün, Ukrayna Savunma Bakanı Oleksi Reznikov, Devlet Başkanı Zelenski'nin orduya Ukrayna'nın işgal altındaki güney kıyılarını Rusya'dan geri alma emri verdiğini ve bölgede yaklaşmakta olan bir taarruzun sinyalini verdiğini söyledi.217

12 Temmuz'da Ukrayna'nın Odessa bölgesi sözcüsü Serhiy Bratçuk, Ukrayna kuvvetlerinin 22. Kolordu Kurmay Başkanı Tümgeneral Artyom Nasbulin'i Herson yakınlarında bir HIMARS roketiyle düzenlediği saldırıda öldürdüğünü iddia etti. Ukrayna aynı saldırıda yaklaşık beş albayın öldüğünü iddia ediyor. Rus kuvvetleri saldırıyı doğruladı, ancak Ukrayna'nın iddia ettiği subayların ölümünü doğrulamadı. Ukrayna roketinin kimyasallar içeren bir depoya çarptığını ve ardından patladığını iddia ettiler. Serhiy Bratçuk Telegram'a şunları yazdı: "HIMARS'ın Herson bölgesindeki karargaha düzenlediği bir saldırının ardından, Rus Silahlı Kuvvetlerinin 22. Kolordusu (askeri birlik 73954, Simferopol) Başkanı Tümgeneral [Artyom] Nasbulin öldürüldü. Dün ölümünü açıkladığımız Albay Kens de orada öldü ve onun dışında, 20. motorlu tüfek bölümünün komutanı Albay Andrey Gorobyets, MRD karargahının operasyonel bölümünün başkanı Albay Koval, MRD'nin topçu başkanı Albay Gordeev de öldü. 5'i subay olmak üzere toplam 150'den fazla kişi öldü".218219

Ukrayna Devlet Başkanlığı Danışmanı Oleksiy Arestovıç, 1 Ağustos'ta Rusya'nın Krıvıy Rih ve Mıkolayiv'e yönelik 6 Ağustos'taki bir saldırı için güney cephesinde "30 tabur taktik grubu" topladığını iddia etti; bu iddia o zaman bağımsız olarak doğrulanmadı.220 Rus teçhizatının Zaporijya cephesini güçlendirdiği görüldü.221

29 Ağustos'ta Ukrayna, Herson cephesinde bir karşı taarruz başlattı.222 Herson, Güney Ukrayna'daki karşı taaruzun ana hedeflerinden biriydi. Zira burası Dinyeper'in Karadeniz'e döküldüğü yerin biraz gerisinde bulunan stratejik açıdan çok önemli bir liman kentiydi ve buranın geri alınması Ukrayna ordularına Kırım'a giden yolu açabilirdi. 2 Ekim'den 4 Ekim'e kadar 3 günlük bir süre içinde Ukrayna, Kuzey Herson'da 11 yerleşim birimini ele geçirdi.223

Kasım ayı başlarında Rus ordusundan yapılan açıklamada bölgedeki ikmal yollarını kontrolünün zorlaştığı gerekçesiyle Rus birliklerinin Herson'dan çıkarak Dinyeper Nehri'nin doğusuna çekilecekleri belirtilmiştir. Geri çekilme süreci 11 Kasım'da tamamlandı ve sonrasında Ukrayna ordusu şehir sakinlerinin kutlamaları ve sevinç gösterileri eşliğinde Herson'a girdi.

Savaş düzeni

Rusya ve Rusya yanlısı ayrılıkçılar


DHC Silahlı Kuvvetleri233

Lugansk Halk Milisleri235

  • Odessa Tugayı236

**** (SOHR237 ve Ukrayna iddiası)238

Ukrayna


<!-- -->

Düzensiz sivil gönüllüler (milis)

  • Ukraynalı gerillalar257

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Orijinal kaynak: güney ukrayna taarruzu. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. Russian vehicles enter Ukraine via Crimea|erişimtarihi=25 Şubat 2022|arşivtarihi=24 Şubat 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220224155313/https://www.thehindu.com/news/international/watch-russian-vehicles-enter-ukraine-via-crimea/article65080171.ece%7Ctarih=24 Şubat 2022|dil=en-IN|iş=The Hindu|issn=0971-751X|ölüurl=hayır}}

  2. Lviv Polytechnic National University|erişimtarihi=27 Şubat 2022|arşivtarihi=27 Şubat 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220227071005/https://lpnu.ua/en/news/vitalii-skakun-who-blew-bridge-henichesk-cost-his-own-life-graduate-lviv-polytechnic|website=lpnu.ua|ölüurl=hayır}}

  3. Новости Одессы|erişimtarihi=26 Şubat 2022|arşivtarihi=26 Şubat 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220226151104/https://dumskaya.net/news/herson-nash-kommunalshchiki-ubirayut-gorod-na-li-160332/|website=dumskaya.net|ölüurl=hayır}}

  4. JPost.com|ölüurl=hayır}}

  5. "Ukraine refuses to surrender Mariupol". CBS Evening News. 3-21-2022.1

  6. "Ukrainian official: Mariupol 'simply does not exist anymore'". BY RACHEL SCULLY. The Hill. 03/27/22. 2

Kategoriler